Adres:	Klonneplein 1, Amsterdam
Bouwjaar:	1902
Restauratie architect:	Buro van Stigt
Oorspronkelijke architect	I. Gosschalk
Opdrachtgever:	Millten BV
Bouwbedrijf:	Buro van Stigt – coördinerend
Start bouw:	Fase 1: 2022 Fase 2: –
Jaar van oplevering:	Fase 1: 2022 Fase 2: –
Bijzonderheden:	Gasloos

Gashouder

‘Transformatie van ‘oude’ naar ‘nieuwe’ energie’

De architect en geschiedenis
De Gashouder dateert uit 1903 en wordt gebouwd naar het ontwerp van Isaac Gosschalk (Amsterdam, 18 april 1838 – Brussel, 10 oktober 1907). De stijl van Gosschalk werd bekend als Hollandsche Neorenaissance. Dit is een 19e-eeuwse bouwstijl waarin werd teruggeroepen op motieven uit de renaissancebouwkunst. Wat in de bouwwerken uit de Neorenaissance stijl kenmerkend is, zijn de horizontale lijnen die de gevel in vlakken verdeelde. Ook werden er veel invloeden betrokken vanuit de Franse bouwstijl, met rijke natuurstenen gevels, indrukwekkende dak partijen, maar er werd ook teruggeroepen op Italiaanse invloeden zoals rondbogen en zuilen. Als je kijkt naar de Gashouder is dit evenals de rest van de gasfabriek zonder al teveel uitspattingen ontworpen. De fabrieken moesten vooral geschikt zijn voor wat ze moesten doen; de machines huisvesten. Gosschalk zei over zijn stijl het volgende: ‘een gebouw heeft stijl als het een karakter heeft, als het uitdrukt wat het is, mits het dat doet op een schone wijze’.

In de jaren 60 van de vorige eeuw nam de door kolen opgewekte gasproductie af, na de vondst van aardgas in Slochteren begon de productie nog sneller te kelderen. In 1967 kwam de productie tot een complete stop. Na het sluiten van de fabriek bleef een zwaar vervuild terrein achter. In eerste instantie werd het terrein gebruikt als opslag- en werkplaats, de gebouwen die hier geen actieve rol in konden meespelen werden gesloopt. In 1989 werden de gebouwen die nog stonden monumentaal gemaakt. Het terrein kreeg een herbestemming met als uitgangspunt; culturele activiteiten. Het terrein is door de tijd steeds groener geworden, in 2003 werd de grond gesaneerd en is er een park aangelegd en 2019 zijn de gebouwen van naam veranderd van Watergasfabriek naar Westergas. Hetzelfde terrein, nieuwe energie.

Westergas werd vroeger dus gebruikt voor de productie van gas dat werd gewonnen uit steenkolen. Dit was natuurlijk een zwaar vervuilend proces met alle gevolgen van dien. Het Westergas is sinds de heropening in 2003 een complete metamorfose ondergaan. Het idee is dat Westergas gezien gaat worden als referentie project voor duurzame herontwikkeling van industrieel en monumentaal erfgoed. Transformatie van ‘oude’ naar ‘nieuwe’ energie.

Visie
De uitgangspunten in het project zijn de Gashouder gasloos en duurzaam maken, het aanbrengen van nieuwe installaties en het herstellen van het achterstallig onderhoudt en de constructie. Ook moet de Gashouder functioneren als een voorbeeld binnen evenementenbranche. En tot slot zullen er wat logistieke aanpassingen gemaakt worden grotendeels gericht op de infrastructuur van bezoeker en bevoorrading.

In de binnenwand van de Gashouder worden duurzame installaties geplaatst, zoals (grijs)waterbuffers voor toiletten en een vernieuwd ventilatiesysteem. Het vernieuwde ventilatiesysteem gaat uit van 100% verse lucht inblaas, met gescheiden ontzuiging, hierdoor zal er GEEN recirculatie plaatsvinden en hierdoor zal het dus corona- / pandemie-proef zijn. Ook zal er in deze installatie warmte terugwinning plaatsvinden, deze installaties zullen overigens ook uit het zicht en zwaar gedempt zijn. Verder moet het dak compleet vernieuwd worden in verband met vergaande aantasting door condensatie etc. Echter geeft dit wel de mogelijkheid het dak verder te isoleren met extra zonnepanelen.

Samenvattend is de visie van de Westergashouder een voorbeeld geven van de ‘nieuwe tijd’ en energie, met een compleet, duurzaam herstel. De overlast beperken, zowel van het geluid als van verkeersbewegingen. Het toevoegen en versterken van het groene karakter en tot slot het terugdringen van de ‘losse’ aanbouw bij evenementen.